Het vastleggen van een adembenemende startrail foto is een uitdagende activiteit voor elke enthousiaste fotograaf. Startrails zijn de prachtige lichtsporen die ontstaan wanneer je gedurende een langere periode foto’s maakt van de nachtelijke hemel.
Zo fotografeer je een Startrail
In deze blog zullen we je stap voor stap begeleiden bij het maken van verbluffende startrailfoto’s, inclusief waar je ze kunt fotograferen, welke instellingen je moet gebruiken, wat je moet meenemen, waar je rekening mee moet houden en de beste omstandigheden voor succes.
Locatiekeuze voor Startrails
Het kiezen van de juiste locatie is cruciaal voor het maken van indrukwekkende startrailfoto’s. Zoek een plek met minimale lichtvervuiling en een weids uitzicht op de hemel. Vermijd stedelijke gebieden en zoek juist naar afgelegen plekken zoals bergen, stranden, natuurgebieden of velden. Startrails kun je in heel Nederland maken!
Benodigde apparatuur en benodigdheden
Maak een startrail met een DSLR- of spiegel loze camera met handmatige instellingen. Je hebt een stevig statief nodig, dit is vooral om bewegingsonscherpte te voorkomen.
Verder heb je een groothoeklens nodig om een groot deel van de hemel vast te leggen en een afstandsbediening om trillingvrije opnamen te maken. Uiteraard zijn volledig opgeladen batterijen en lege geheugenkaarten geen overbodige luxe. Omdat het donker is, is een zaklamp of hoofdlamp voor jezelf erg makkelijk om te navigeren in het donker.
Camera-instellingen voor Startrails
Schakel over naar handmatige modus (M) op je camera en stel de ISO-waarde in op 400-800 om ruis te minimaliseren. Kies een diafragma van f/2.8-f/4 om voldoende licht binnen te laten. De witbalans stel je in op daglicht of bewolkte lucht voor natuurlijke kleuren. Schakel autofocus uit en stel scherp op oneindig voor scherpe sterren.
Voorbereiding en opstelling
Plaats je camera op een stevig statief en zorg ervoor dat het stabiel staat. Bevestig de groothoeklens en sluit de afstandsbediening aan. Stel de camera zo op dat deze naar het gewenste deel van de hemel wijst. Zorg ervoor dat er geen obstakels in het zicht zijn en kijk uit voor voorbijgangers.
Belichting en opnametijd
Stel de belichtingstijd in op de Bulb-modus of gebruik een belichtingstijd van 15-30 seconden. Neem continu meerdere foto’s met een interval van 1-5 seconden tussen elke opname. Hoe langer je belicht, hoe langer de startrail, maar voorkom overbelichting van de luchten.
Geduld is een sleutel tot succes. Startrailfotografie vergt tijd en geduld. Test je camera-instellingen en compositie voordat je begint met opnemen. Zorg ervoor dat je warm gekleed bent, vooral als je ’s nachts fotografeert. Vermijd storende lichtbronnen zoals zaklampen die rechtstreeks in de lens schijnen.
De beste omstandigheden voor succesvolle Startrails
Kies nachten met minimale bewolking voor heldere hemel. Maak gebruik van maanfasen: nieuwe maan is ideaal voor de minste lichtvervuiling. Monitor vooraf de weersvoorspelling en vermijd mistige nachten.
Star tracker
Een star tracker is een apparaat dat wordt gebruikt bij astrofotografie om de beweging van de sterren aan de hemel te volgen. Het compenseert de draaiing van de aarde door de camera langzaam tegen de sterrenbeweging in te draaien. Hierdoor kunnen fotografen langere belichtingstijden gebruiken zonder dat de sterren vervagen. Dit leidt tot scherpere en gedetailleerdere foto’s van sterren en andere hemellichamen.
De star tracker wordt vooraf uitgelijnd op de noordelijke of zuidelijke hemelpool, afhankelijk van je locatie, om nauwkeurige volging van de sterren mogelijk te maken.
Lees meer over het gebruik van een star tracker op avondfotografie.nl
Startrail vastleggen met een drone
Helaas is het niet mogelijk om een startrail vast te leggen met behulp van een drone. Een startrailfoto vereist een lange belichtingstijd van meerdere minuten tot uren, waarbij de camera op een stabiel statief staat om bewegingsonscherpte te voorkomen. Drones zijn niet geschikt voor dit soort fotografie vanwege verschillende beperkingen:
Drones zijn onderhevig aan beweging door de wind en andere factoren, waardoor het onmogelijk is om een langdurige belichting te krijgen zonder dat de sterren als strepen verschijnen als gevolg van de beweging van de drone. Daarnaast is de batterijduur van drones beperkt, meestal tot enkele tientallen minuten. Dit is niet voldoende voor de lange belichtingstijden die nodig zijn voor startrails.
Drones moeten vaak binnen het zichtbereik van de piloot blijven en kunnen niet gedurende lange periodes onbemand worden achtergelaten om foto’s te maken.
Startrail vastleggen met een mobiele telefoon
Het vastleggen van een startrail met een mobiele telefoon kan lastig zijn vanwege de beperkingen van de camera-instellingen en batterijduur van de meeste smartphones. Echter, het is niet helemaal onmogelijk en je kunt experimenteren met de beschikbare opties.
Hier is een basisgids voor het proberen vast te leggen van een eenvoudige startrail met een mobiele telefoon:
Benodigdheden:
-Een stevig statief om je mobiele telefoon stabiel te houden.
-Een app waarmee je handmatige instellingen voor belichting en interval kunt gebruiken
(er zijn verschillende apps beschikbaar voor zowel iOS als Android, zoals “ProCam” voor iOS en “Manual Camera” voor Android).
Voorbereiding treffen:
-Zoek een locatie met minimale lichtvervuiling en een goed zicht op de nachtelijke hemel. Plaats je mobiele telefoon op het statief en zorg ervoor dat deze stevig is bevestigd.
Instellingen:
-Open de handmatige camera-app en schakel over naar de handmatige modus als deze beschikbaar is.
-Stel een lage ISO-waarde in (bijvoorbeeld 100-400) om ruis te minimaliseren.
-Kies een lange belichtingstijd (begin met 15-30 seconden) als je de instellingen kunt aanpassen.
-Pas het diafragma aan naar de grootst mogelijke opening (kleinste f-getal) om zoveel mogelijk licht binnen te laten.
-Schakel de automatische focus uit en stel handmatig scherp op oneindig.
Opnamen maken:
– Gebruik een intervalometer-app of stel een timer in om automatisch foto’s te blijven maken met een tussenpoos van enkele seconden tot enkele minuten.
– Laat de telefoon ongestoord op het statief staan terwijl de foto’s worden gemaakt.
Houd er rekening mee dat het vastleggen van een startrail met een mobiele telefoon beperkte resultaten kan opleveren vanwege de beperkte controle over de instellingen en de kwaliteit van de camera. Het kan echter een leuke manier zijn om te experimenteren met nachtfotografie en de basisprincipes van startrailfotografie te begrijpen voordat je overstapt naar een digitale camera met handmatige instellingen.
Startrail met digitale camera
Startrailfotografie wordt het beste bereikt met een digitale camera met handmatige instellingen en de mogelijkheid om langdurige belichtingstijden aan te passen. Een aantal redenen waarom een camera de voorkeur heeft boven andere apparaten voor het vastleggen van startrails zijn:
- Handmatige instellingen: Een digitale camera biedt je de mogelijkheid om de ISO-waarde, het diafragma en de belichtingstijd handmatig aan te passen. Deze controle is essentieel om optimale resultaten te behalen bij startrailfotografie.
- Langdurige belichtingstijden: Voor het vastleggen van startrails zijn belichtingstijden van enkele minuten tot uren nodig, afhankelijk van het gewenste effect. Een digitale camera kan deze lange belichtingstijden aan, terwijl veel andere apparaten, zoals smartphones, beperkt zijn in de tijd dat ze de sluiter kunnen openen.
- Beeldkwaliteit: Digitale camera’s hebben meestal grotere sensoren en betere lenzen dan andere apparaten, wat resulteert in hogere beeldkwaliteit en scherpte, vooral bij nachtfotografie.
- Stabiliteit: Een camera kan op een stevig statief worden gemonteerd om bewegingsonscherpte te minimaliseren, wat cruciaal is voor startrails. Drones en smartphones zijn meestal niet zo stabiel als een goed opgestelde camera op een statief.
- Flexibiliteit en creativiteit: Met een camera kun je experimenteren met verschillende instellingen en technieken om unieke en indrukwekkende startrailfoto’s te creëren. Dit niveau van controle is moeilijk te bereiken met andere apparaten.
Startrails bewerken met Photoshop en StarStaX
Eenmaal thuis met een volle sd kaart komt de grote klus om de foto’s te stapelen. Je kunt software zoals Adobe Photoshop, StarStaX, of een soortgelijk programma gebruiken om je startrail-afbeelding te bewerken.
Importeer alle afbeeldingen in je bewerkingssoftware. Deze software zal de foto’s automatisch uitlijnen en samenvoegen, waarbij de sterrensporen worden gecombineerd tot één samenhangende afbeelding.
Pas indien nodig de helderheid, het contrast, en de kleurbalans aan om de afbeelding te verbeteren. Soms moet je ook wat ruisreductie toepassen. Bekijk de compositie van je foto en crop deze indien nodig voor de beste esthetiek. Sla je uiteindelijke afbeelding op in het gewenste formaat en deel deze met anderen.
Elke stap kan worden aangepast op basis van je specifieke omstandigheden, zoals het type camera, de specifieke locatie, en de gewenste uitkomst van je startrail afbeelding. Het is een proces van trial and error, en het kan erg lonend zijn als je eenmaal de technieken onder de knie hebt!
Workshop startrail vastleggen
Als je serieus geïnteresseerd bent in startrailfotografie en hoogwaardige resultaten wilt behalen, wordt sterk aanbevolen om een digitale camera te gebruiken met handmatige instellingen. Deze camera’s bieden de flexibiliteit en controle die nodig zijn om prachtige startrails vast te leggen en te creëren.
Het volgen van een workshop over startrailfotografie kan een geweldige leerervaring zijn voor fotografen die geïnteresseerd zijn in het verkennen van dit unieke genre van nachtfotografie. Tijdens deze workshops kunnen deelnemers praktische vaardigheden en technieken leren van ervaren instructeurs, en ze kunnen ook de kans krijgen om in groepsverband te oefenen en van elkaar te leren.
Na het lezen van deze blog ben je klaar om de prachtige wereld van startrailfotografie te verkennen. Wil je nog meer tips? Lees dan dit artikel van ZOOM.nl
Onthoud dat oefening en experimenteren de sleutels zijn tot het vastleggen van verbluffende beelden. Geniet van het proces en laat je creativiteit de vrije loop terwijl je de schoonheid van de nachtelijke hemel vastlegt.
Veel succes en happy shooting!
