Fotograferen ijsvogels

IJsvogels fotograferen kan een leuke en uitdagende activiteit zijn, tenminste dat is het voor mij wel! Voor mij zijn de ijsvogels één van de mooiste vogels die er zijn. Ze zijn heel mooi van kleur, bijzonder om te zien, razend snel en hun bijzondere gedrag trekt mij enorm!

Toen ik weer begon met fotograferen heb ik mij na de eerste ontmoeting met een ijsvogel ben ik me er meer in gaan verdiepen. Wat een prachtige vogel deze wil ik zeker veel gaan fotograferen! Ik heb een aantal boeken aangeschaft over de ijsvogel, online veel opgezocht over de ijsvogels en via YouTube ben ik diverse natuurliefhebbers gaan volgen.

In de vrije natuur weet ik inmiddels een aantal plekken waar de ijsvogel te spotten is, maar ik ga ook graag naar een ijsvogelhut zoals van Arjan Troost of Jeroen Stel.

Inmiddels heb ik een aantal blogs geschreven over de ijsvogel fotograferen. Nu ik inmiddels wat actiever fotografeer deel ik graag mijn nieuwste avonturen en geef ik je ook mijn tips qua instellingen etc.

IJsvogels zijn fotogenieke vogels
Gedrag ijsvogels
Camera instellingen ijsvogels fotograferen
IJsvogelhut bezoeken
Broedseizoen ijsvogels
Extra tips

IJsvogels zijn fotogenieke vogels

IJsvogeltjes zijn zeer fotogeniek. De blauwe en oranje kleuren, de puntige snavel en hun gedrag. Wil jij ook ijsvogels fotograferen?

Hierbij enkele tips voor het fotograferen van ijsvogels:

• Zoek een locatie: Zoek naar een locatie waar ijsvogels zich vaak ophouden, zoals een rivier, een beek of een vijver. Ijsvogels zijn territoriale vogels en kiezen vaak een favoriete plek om te jagen en te rusten. Op Waarneming.nl kun je ook locaties zoeken.
• Gebruik een telelens: IJsvogels zijn vaak schuw en zullen niet dichtbij mensen komen. Gebruik daarom een telelens om ze van een afstand te fotograferen zonder ze te storen. Een lens met een brandpuntsafstand van 300mm of meer is ideaal.
• Kies het juiste moment: IJsvogels zijn het meest actief tijdens de ochtend- en avonduren, wanneer ze op zoek zijn naar voedsel. Probeer op deze momenten te fotograferen voor de beste kans op het vastleggen van actief gedrag.
• Verberg jezelf: Om ijsvogels niet af te schrikken, verberg jezelf in een schuilplaats, zoals een tent of een hut, zodat je niet zichtbaar bent voor de vogels.
• Gebruik een snelle sluitertijd: IJsvogels bewegen snel en het kan moeilijk zijn om ze scherp te krijgen. Gebruik een snelle sluitertijd om bewegingsonscherpte te voorkomen en de vogel scherp vast te leggen.
• Let op de achtergrond: Zorg ervoor dat de achtergrond rustig is en niet afleidt van de ijsvogel. Een onscherpe achtergrond kan helpen om de focus op de vogel te leggen.
• Wees geduldig: Het kan even duren voordat ijsvogels zich laten zien, en als ze dat doen, zijn ze vaak maar kort zichtbaar. Wees geduldig en blijf alert, en met wat geluk kun je de perfecte foto maken.

Gedrag ijsvogels

De ijsvogel leeft langs waterwegen zoals rivieren, meren en moerassen.

Hier zijn enkele kenmerken van het gedrag van de ijsvogel:

• Jachtgedrag: De ijsvogel staat bekend om zijn jachtgedrag, waarbij hij vanaf een uitkijkpost boven het water naar zijn prooi kijkt. Wanneer hij zijn prooi heeft gespot, duikt hij het water in om het te vangen. Het dieet van de ijsvogel bestaat voornamelijk uit vis.
• Territoriaal gedrag: IJsvogels zijn territoriaal en verdedigen hun gebied tegen indringers. Ze markeren hun territorium met uitwerpselen en proberen andere ijsvogels te verjagen door te schreeuwen en te vechten.
• Nestgedrag: IJsvogels bouwen hun nesten in oevers van rivieren, meren en moerassen. Het nest wordt gebouwd door het paren van de vogels en kan worden gebruikt voor het grootbrengen van meerdere broedsels.
• Solitair gedrag: IJsvogels leven voornamelijk solitair en kunnen agressief zijn tegenover andere vogels. Ze hebben echter wel een vaste partner met wie ze broeden en hun territorium delen.
• Trekgedrag: De ijsvogel is geen trekvogel, maar kan wel kortere afstanden afleggen tijdens de wintermaanden als de wateren bevriezen en er minder voedsel beschikbaar is.

Over het algemeen zijn ijsvogels schuw en vermijden ze menselijke aanwezigheid. Het is belangrijk om deze prachtige vogels met respect te behandelen en hun leefgebied te beschermen.

Camera instellingen ijsvogels fotograferen

Als je een ijsvogel wilt fotograferen, zijn hier een aantal camera-instellingen die ik altijd aanhoudt;

• Sluitertijd: Omdat ijsvogels vaak snel bewegen, is een snelle sluitertijd belangrijk om een scherpe foto te maken. Ik wil altijd een sluitertijd van minimaal 1/4000 seconde.
• Diafragma: Kies een groot diafragma (klein f-getal) om een mooie onscherpe achtergrond te krijgen en de ijsvogel scherp te houden. Een diafragma van f2.8 / f/4 tot f/8 werkt meestal goed.
• ISO: Houd de ISO zo laag mogelijk om ruis in de foto te voorkomen. Een ISO van 800 tot 2500 is meestal geschikt.
• Focus: Stel handmatig scherp op de ogen van de ijsvogel om ervoor te zorgen dat deze scherp is. Probeer ook de ijsvogel in vlucht te fotograferen.
• Continu opnames: Zet de camera op continu-opnamen om ervoor te zorgen dat je meerdere foto’s kunt maken terwijl de ijsvogel beweegt.
• Belichtingscompensatie: Omdat ijsvogels vaak heldere blauwe en oranje tinten hebben, kan de belichtingsmeter van de camera worden misleid. Overweeg daarom om de belichtingscompensatie met 1-2 stops te verhogen om de kleuren goed vast te leggen.

Tip: Stel scherp op een tak of stronkje waar je denkt dat de ijsvogel naar toe zal vliegen. (met de nadruk op denkt want 9 van de 10 keer gaat de ijsvogel de andere kant op) Zet je lens daarna op handmatig scherpstellen, dan is een kwestie van afwachten en hopen dat de ijsvogel precies doet wat jij denkt. Gaat de ijsvogel vliegen, zet je instellingen vooral op H+ en houdt de knop ingedrukt, duimen dat er dan een perfecte foto tussen zit.

Extra Tip: Neem meerdere lenzen mee. Ik neem altijd mijn 150/600 mm – f 5.6 lens mee, maar ook mijn G Master 135 mm – f 1.8 lens. De 135 mm lens gebruik ik bijvoorbeeld als het slecht weer is. De sluitertijd wil ik het liefst op 1/4000 seconden behouden zodat ik de ijsvogels ook altijd kan blijven proberen om ze vliegend vast te leggen.

IJsvogel hut bezoeken

Een ijsvogel hut is een (kleine) hut of schuilplaats die is ontworpen voor vogel spotten en fotografie, met name voor het observeren van de ijsvogel. Deze hutten bevinden zich vaak in de buurt van water waar ijsvogels vaak worden aangetroffen.

Ze bieden een comfortabel en verborgen uitkijkpunt voor vogelliefhebbers om de ijsvogel te observeren en foto’s te maken zonder de natuurlijke habitat van de vogel te verstoren. IJsvogelhutten vind je in heel Nederland bijvoorbeeld in Groningen, Overijssel en Noord-Holland maar ook in Noord-Brabant en zelf in België.

Bekijk de website van Jeroen Stel. Jeroen geeft privé workshops en IJsvogelhut ‘T Spijk deze workshop is echt een aanrader!

Bijzondere momenten om vast te leggen

Bijzondere momenten om de ijsvogel vast te leggen zijn bijvoorbeeld in paringstijd. Onthoud altijd dat het fotograferen van ijsvogels veel geduld vereist, en dat het belangrijk is om respectvol te blijven en hun natuurlijke omgeving niet te verstoren.

Verliefde ijsvogels
Een verliefde ijsvogel is een ijsvogel die zich in de paartijd bevindt en een partner zoekt om mee te paren. IJsvogels zijn prachtige vogels met heldere kleuren en een kenmerkende bouw, en staan bekend om hun liefde voor water. Tijdens de paartijd tonen mannelijke ijsvogels hun verliefde gevoelens door felgekleurde visjes aan hun potentiële partners aan te bieden en door te pronken met hun heldere kleuren.

Vrouwelijke ijsvogels kiezen uiteindelijk een partner uit op basis van zijn uiterlijk en de grootte van zijn visvangst. Wanneer een koppeltje gevormd is, gaan ze samen een nest bouwen en de eieren uitbroeden. Het is fascinerend om te zien hoe deze prachtige vogels hun liefde uiten en zorgen voor hun nageslacht.

Visoverdracht
Het fenomeen van visoverdracht bij ijsvogels is het proces waarbij een ijsvogel een gevangen vis van de ene snavel naar de andere overdraagt, meestal tussen het mannetje en het vrouwtje tijdens het broedseizoen. Dit gedrag is bedoeld om de band tussen de partners te versterken en het broedseizoen succesvoller te maken.

Het visoverdracht proces begint meestal wanneer het mannetje een vis vangt en deze naar het vrouwtje brengt. Het vrouwtje neemt de vis in haar snavel en de twee vogels wrijven hun snavels tegen elkaar terwijl de vis wordt overgedragen. Deze interactie wordt soms herhaald totdat de vis uiteindelijk door het vrouwtje wordt ingeslikt.

Visoverdracht is een belangrijk onderdeel van de paargedrag van ijsvogels en speelt een cruciale rol bij het handhaven van de relatie tussen mannetjes en vrouwtjes.

IJsvogels paren
IJsvogels zijn monogaam en paren meestal voor het leven. Het paren begint met een uitgebreide ceremonie, waarbij het mannetje het vrouwtje volgt en verschillende geluiden en bewegingen maakt om haar aandacht te trekken. Het mannetje biedt het vrouwtje dan een vis aan als een teken van genegenheid en om zijn vermogen om te zorgen voor haar en hun nakomelingen te tonen. Als het vrouwtje de vis accepteert, is dat een teken dat ze klaar is om te paren.

IJsvogels in het wild zien paren
Het zien van ijsvogels die paren kan een zeldzame gebeurtenis zijn, omdat hun paringsrituelen vaak plaatsvinden in afgelegen gebieden en verborgen zijn voor menselijke waarneming. De beste manier om ijsvogels te zien paren is door op zoek te gaan naar gebieden waar ze zich voeden en nestelen, zoals bij stilstaand water, zoals meren of rivieren. Het kan echter nog steeds moeilijk zijn om ze te zien paren, omdat het proces snel en vaak onopvallend is.

Het is belangrijk om ijsvogels niet te storen tijdens hun paringsrituelen, omdat ze anders gestrest kunnen raken en hun reproductieve succes kan worden aangetast.

Broedseizoen ijsvogels

Het broedseizoen van de ijsvogel is afhankelijk van het klimaat en de locatie waar ze leven. Over het algemeen vindt het broedseizoen plaats van maart tot augustus.

In het voorjaar beginnen ijsvogels met het graven van hun nestholen, die ze gebruiken om hun eieren te leggen en hun kuikens groot te brengen. Het vrouwtje legt gemiddeld 5 tot 7 witte eieren, die ze gedurende ongeveer 20 tot 23 dagen broedt.

Na het uitkomen van de eieren blijven de kuikens ongeveer drie weken in het nest voordat ze uitvliegen. Tijdens deze periode voeren de ouders de kuikens regelmatig met visjes en insecten die ze in de omgeving vangen. Na het uitvliegen worden de jongen nog enkele weken gevoerd door de ouders totdat ze in staat zijn om zelfstandig te jagen.

Tijdens het broedseizoen zijn ijsvogels gevoelig voor verstoring, daarom is het belangrijk om op een veilige afstand te blijven en hun nestholen niet te verstoren. Verstoring kan ertoe leiden dat de ouders hun nestholen verlaten of dat de kuikens uit het nest vallen voordat ze klaar zijn om uit te vliegen. Het is daarom belangrijk om voorzichtig te zijn en de ijsvogels niet te storen tijdens het broedseizoen.

IJsvogels broeden in holen die ze zelf in de oevers van rivieren, beken, kanalen en meren graven. Het vrouwtje legt gemiddeld 5 tot 7 witte eieren, die ze in het hol bewaakt en broedt gedurende ongeveer 20 tot 23 dagen. Tijdens deze periode wordt het mannetje verantwoordelijk voor het voeren van het vrouwtje.

Wanneer de eieren uitkomen, blijven de kuikens nog ongeveer drie weken in het hol voordat ze uitvliegen. De ouders voeren de kuikens regelmatig met visjes en insecten die ze in de omgeving vangen. Nadat de kuikens zijn uitgevlogen, worden ze nog enkele weken gevoerd door de ouders totdat ze in staat zijn om zelfstandig te jagen.

Het is belangrijk om ijsvogelholen niet te verstoren tijdens het broedseizoen, omdat dit hun reproductief succes kan beïnvloeden. IJsvogels zijn gevoelig voor verstoring en kunnen hun nesten verlaten als ze zich bedreigd voelen. Het is dus het beste om op een veilige afstand te blijven en de ijsvogels niet te storen.

Extra tips

IJsvogels zijn prachtige vogels om te fotograferen, maar het kan een uitdaging zijn om ze vast te leggen omdat ze snel bewegen en meestal op afgelegen plaatsen leven. Nog een paar extra tips om ijsvogels succesvol te fotograferen:

1. Zoek een goede locatie: IJsvogels leven voornamelijk in de buurt van stromend water, zoals rivieren en beken. Zoek een locatie waar ijsvogels bekend zijn om te foerageren of hun nesten te bouwen en waar je een goed zicht hebt op hun activiteit.
2. Wees voorbereid: IJsvogels zijn snel en bewegen zich snel, dus het is belangrijk om je camera goed in te stellen voordat je begint met fotograferen. Zorg voor een snelle sluitertijd en een grote diafragmaopening voor de beste resultaten.
3. Houd je aan de regels: Het is belangrijk om de ijsvogels niet te storen tijdens het fotograferen. Houd voldoende afstand en beweeg rustig en voorzichtig. Als je te dichtbij komt, kun je ze verstoren en wegjagen.
4. Gebruik een statief: Een statief kan handig zijn om de camera stabiel te houden tijdens het fotograferen. Dit kan vooral handig zijn als je met een langere brandpuntsafstand fotografeert.
5. Wees geduldig: IJsvogels zijn actieve vogels, maar het kan even duren voordat ze op een geschikte plek gaan zitten om te fotograferen. Wees geduldig en wacht op het juiste moment.
6. Fotografeer tijdens het gouden uur: Het gouden uur is het uur na zonsopgang of het uur voor zonsondergang, is een perfecte tijd om ijsvogels te fotograferen omdat het zachte licht het kleurrijke verenkleed van de vogel goed kan laten uitkomen.

Zodra ik thuis heb ik vaak overvolle SD kaartjes. Na het selecteren ga ik ze eventueel bewerken in Lightroom of Photoshop. Naast Photoshop heb ik ook een programma die de ruis uit de foto kan halen. Dit kan erg handig zijn als je bijvoorbeeld met een hoge ISO hebt gefotografeerd.

Onthoud dat het belangrijk is om de ijsvogels niet te storen tijdens het fotograferen!